Arzum Onan: Hak ve özgürlükler lütuf değil

‘‘Kadın’’ adlı sergisinin Antalya’daki açılışında konuşan heykeltıraş Arzum Onan “Kadın olup da bir zorluk yaşamayan olduğunu sanmıyorum. Bunu heykellerimle anlatmaya çalışıyorum. Güçlüyüz. Hak ve özgürlükler kimsenin lütfu değil. Bir araya gelindiğinde her şeyi yapabileceğimize inanıyorum’’ dedi.

Sanatçı Arzum Onan’ın, ‘‘Kadın’’ isimli ikinci kişisel heykel sergisi, İstanbul ve Ankara’dan sonra 3 Mart’ta Antalya’da açıldı. İbrahim Kara’nın küratörlüğünü yaptığı ve 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde, Muratpaşa Belediyesi Türkan Şoray Kültür Merkezi’nde açılan sergi, 29 Mart’a kadar ücretsiz gezilebilecek. Sergi, sanatçının ‘‘hayatın her alanında daha çok kadın sesine ihtiyaç olduğunu’’ vurguladığı heykellerden oluşuyor. ‘‘Kadın’’, İstanbul’da Tophane-i Amire Kültür Sanat Merkezi ve Ankara’da CerModern Sanat Galerisi’nde sergilenmişti.

MÜTEVAZI, IŞIK SAÇAN KİŞİLİK

Serginin açılışında Antalya’nın işi, sanat ve siyaset dünyası bir araya geldi. Muratpaşa Belediyesi Başkanvekili Hüseyin Sarı, Belediye Başkanı Ümit Uysal’ın eşi Ümran Uysal, Antalya Tanıtım Vakfı (ATAV) Başkanı Yeliz Gül Ege, gazeteci-yazar ve ressam Fikret Otyam’ın eşi sanatçı Filiz Otyam, Türk sinemasının çınarlarından Ahmet Mekin, Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Ebru Nalan Sülün açılışta yer alan isimler arasındaydı.

Vatandaşların da yoğun ilgi gösterdiği serginin açılışından önce Arzum Onan ile serginin küratörü İbrahim Kara’nın moderatörlüğünde bir söyleşi yapıldı. Onan, hem Kara’nın soruları doğrultusunda açıklamalarda bulundu, hem salonda bulunan katılımcıların sorularını yanıtladı.

Salona girerken de, konuşurken de gayet mütevazıydı. Annesinin ‘‘misafirlerin yanında uslu uslu otur’’ tembihine sıkı sıkıya bağlı bir kız çocuğu tavrıyla yerine oturdu. Salona baktı ‘‘Aaa kalabalıkmışız, ayağınıza sağlık’’ dedi. Söyleşi süresince, ışık saçan çocuksu gülümsemesi eksik olmadan konuştu.  

HEYBESİ GERÇEKTEN DOLU BİRİ

Sanatçı Arzum Onan, 1992 yılında Gaye Sökmen Ajans’ta mankenlik ve modelliğe başlamış, 1993 nisanında “Türkiye Güzeli”, aynı yılın temmuz ayında “Avrupa Güzeli” seçilmişti. Yarışmadan sonra modellik yaptı, pek çok dizi ve filmde oynadı. 1996’da oyuncu-yönetmen Mehmet Aslantuğ ile evlenen Onan, Güzelliğinin ve koşulların kendisine sağladığı modellik ve oyunculuğa devam edebilir, yeni çaba harcamadan popüler hayatını sürdürebilirdi.

Ancak 2004’te heykeltıraşlığa yöneldi. Ünlü heykeltıraşlar İrfan Korkmazlar ve Yunus Tokuş’tan eğitim aldı.

Heykeltıraşlık eğitimi almaya başladıktan tam 9 yıl sonra 2013’te, ‘‘Heybemde sadece güzellik yok’’ sloganıyla ilk kişisel sergisi ‘‘Dokuz’’u açtı.

‘KELİMELERLE ARAM İYİ DEĞİL’

Pek çok insanın gündemde ve medyatik kalmak için olmadık işler yaptığı bir dönemde, Arzum Onan bunları elinin tersiyle neden itip, plastik sanatlara yönelmişti? Bu ve benzeri pek çok sorunun cevabını bulduğu söyleşide, bazen akıcı, bazen ‘‘Acaba nasıl söylesem’’in duraksamalarıyla şunları anlattı:

‘‘Heykelin benim için 16 yıllık bir serüven. Görsel sanatlara çocukluktan ilgim vardı. Kelimelerle aram hiç iyi olmadı. Onun için heykelle tanışmış olmam şansım. Kendimi heykelle ifade edebiliyor olmam en büyük mutluluğum.

Akademik eğitim almadım ama usta çırak ilişkisi içinde öğrendim İrfan Korkmazlar ve Yunus Tokuş hocalarımla çalıştım.’’

‘BİRİKTİRDİĞİM ACILARDAN BESLENİYORUM’

Arzum Onan tek değil farklı materyaller kullanan bir sanatçı. Figürleri boyut olarak çeşitli ve Anadolu’dan evrensele açılıyor. Bu konuda da şunları söyledi:

‘‘Eserlerimde insana dair bütün duyguları yansıtmaya çalışıyorum. Taş, metal, ahşap ve cam kullanıyorum. Farklı materyaller ve formlarla daha yoğun duygu verebiliyorum.

Genel, soyut eserler. Düvenden yaptığım heykel var, bununla Anadolu kadınını anlatmak istedim. Emek, üretkenlik, özveri, her şey var.

Ben içselleştirdiğim, biriktirdiğim duyguları yansıtıyorum. Sanırım beni en çok üzen, etkileyen acılardan besleniyorum.’’

Mermer heykeli iki senede yonttum. Heykeltıraşlar genellikle erkek ve heykeltıraşlık erkek sanatı gibi bir anlayış var. Kadınların yapabildiklerini göstermiş de oldum.

‘KADIN OLUP DA ZORLUK YAŞAMAYAN YOKTUR’

Söyleşide salonu dolduran sanatseverlerin soruların da yanıtlayan Onan, kadın olmanın zorlukları üzerine bir soruya dair şunları söyledi:

“Kadın olup da herhangi bir zorluk yaşamayan olduğunu sanmıyorum. Tabi ki çok zorlu zamanlarım oldu. Kitapları göğsüme bastırarak ve hava birazcık karardığında koşa koşa eve gitmek, eğer minibüste tek başına kaldıysam gideceğim yerden önce inmek durumunda kaldığım gibi bir sürü örnek sıralayabilirim. Bunu heykellerimle anlatmaya çalışıyorum. Güçlüyüz. Hak ve özgürlükler kimsenin lütfu değil. Bir araya gelindiğinde her şeyi yapabileceğimize inanıyorum. Tabi ki çok yol var ve bu nedenle umut çok önemli. Bir şekilde de yaptıklarımla bunu anlatmaya çalışıyorum.”

ÇİÇEK, PLAKET VE AÇILIŞ

Söyleşinin sonunda serginin ev sahipleri Başkanvekili Sarı ve Belediye Başkanı Ümit Uysal’ın eşi Ümran Uysal, Arzum Onan’a teşekkür çiçeği ve anı plaketi takdim etti.

Söyleşiden sonra, Arzum Onan’ın kadınların yaşam mücadelesini yansıtan, bronz, ahşap, mermer, metal ve cam gibi farklı malzemelerden ürettiği eserler iki salonda ziyarete açıldı…

 Haber:MUSTAFA KAZIM AYDIN